<h2>آشنایی با ساز دف</h2>
دف، سازی دایره&zwnj;ای شکل با بدنه چوبی و یک روکش پوستی است که با ضربه&zwnj;های دست نواخته می&zwnj;شود و صدایی بم دارد. این ساز کوبه&zwnj;ای ماهیتی سنتی دارد و طرفداران آن عموما در گروه خاصی قرار می&zwnj;گیرند. در گذشته بیشترین استفاده از این ساز در محافل عرفانی بود، اما امروز ما نواختن دف را در کنار سازهای دیگر مشاهده می&zwnj;کنیم.&nbsp;
تاریخچه دف
نخستین نشانه&zwnj;های استفاده از ساز دف به 1300 سال پیش از میلاد در مصر باز می&zwnj;گردد، اما سابقه حضور این ساز در ایران نیز مربوط به ایران باستان است که همین مسئله باعث شده تا این ساز کوبه&zwnj;ای به عنوان یک ساز باستانی ایرانی در میان مردم شناخته شود. اشعار شعرای کهن ایرانی و نقوش به جا مانده از دوران صفوی نشان می&zwnj;دهد که عموما در مجالس سماع از همنوازی دف در کنار ساز نی استفاده می&zwnj;شد. 
پیش از ورود اسلام به ایران، دف از اصلی&zwnj;ترین سازهای موسیقی&zwnj;های ایرانی و کردی بود که هنوز هم می&zwnj;توان نقش آن را در ریتم&zwnj;های موسیقی&zwnj;های کردی مشاهده کرد. اما پس از ورود دین اسلام به ایران و حرام شناخته شدن موسیقی، استفاده از این ساز به خانقاه&zwnj;ها و تکایای کردستان محدود شد و برای بیش از 13 قرن تنها برای ذکر و سماء درویش&zwnj;های کردستان از این ساز استفاده می&zwnj;شد. محدودیت استفاده از دف تا سال 1353 ادامه داشت و در نهایت با تلاش&zwnj;های محمدرضا لطفی و بیژن کامکار از این ساز برای اجراهای عمومی و موسیقی&zwnj;های غیرعرفانی استفاده شد.
اجزای ساز دف
دف همانند سایر سازها از بخش&zwnj;ها و اجزاهای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام از آن&zwnj;ها در صدای آن تاثیر دارند.
<h3 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">کمانه</h3>
کمانه در حقیقت طوقه چوبی اطراف ساز دف است که ضخامت آن از یک سمت (قسمت پوست&zwnj;دار) حدود 2 تا 3 سانتی متر و از سمت دیگر (قسمت باز) حدود یک و نیم سانتی متر و عرض آن حدود 6 سانتی متر است. کمانه دف عموما به دو شکل یک کمه و دو کمه ساخته می&zwnj;شود که هر کدام از آن&zwnj;ها ویژگی&zwnj;های خاص خود را دارند. 
<h4 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">کمانه یک کمه:</h4>
این کمانه از چوبی به ضخامت یک و نیم سانتی متر ساخته شده و دو سر چوب به شکل دایره&zwnj;ای به یکدیگر متصل می&zwnj;شوند. وزن این نوع نسبت به مابقی سازهای دف سبک&zwnj;تر است.&nbsp;
<h4 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">کمانه دو کمه:</h4>
این کمانه از دو چوب با ضخامت&zwnj;های حدود 0.5 و عرض 6 سانتی متر ساخته می&zwnj;شود که روی یکدیگر پرس شده&zwnj;اند. وزن این دف نسبت به انواع دیگر آن سنگین&zwnj;تر است، اما مقاومت بیشتری نسبت فشار کشش پوست دارد و دچار تاب&zwnj;خوردگی نمی&zwnj;شود.&nbsp;
<h3 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">پوست</h3>
رویه پوستی ساز عموما از پوست کهنه گوسفند، بز یا آهو ساخته می&zwnj;شود که ضخامت آن در تمامی سطح آن یکسان است. نوع غیرسنتی از این ساز نیز وجود دارد که در سال&zwnj;های اخیر تولید شده و از پوست&zwnj;های پلاستیکی ساخته می&zwnj;شود. این سازها مقاومت بیشتری دربرابر حرارت و رطوبت دارند و صدای آن&zwnj;ها شفاف و قوی&zwnj;تر است. 
<h3 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">حلقه&zwnj;ها</h3>
در قسمت داخلی دف، قلاب&zwnj;های کوچکی قرار دارد که با فاصله 1 سانتی متری از یکدیگر و 3 سانتی متری از پوسته قرار گرفته&zwnj;اند. به هر یک از این قلاب&zwnj;ها دسته&zwnj;های چهارتایی از حلقه&zwnj;های فلزی آویخته شده که در هنگام نواختن این ساز به صدا در می&zwnj;آیند.
<h3 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">گل میخ</h3>
گل میخ درحقیقت، میخ&zwnj;هایی مشابه پونز هستند که برای محکم کردن پوست برروی قسمت بیرونی کمانه قرار داده می&zwnj;شوند، اما بعضی از دف&zwnj;ها فاقد گل میخ هستند و در آن&zwnj;ها برای این منظور از چسب یا سریش استفاده شده است.
<h2 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">نکات مهم برای نگهداری از ساز دف</h2>
دف همانند بسیاری از سازها نسبت به رطوبت حساس است؛ به خصوص اگر نوع سازتان سنتی باشد و از پوست حیوانات ساخته شده باشد. بهتر است سازتان را در محل&zwnj;هایی که رطوبت زیادی دارند، قرار ندهید.&nbsp;
سازتان بهتر است هارد کیس داشته باشد و پس از استفاده حتما آن را در کیس قرار دهید.
&nbsp;از سازتان دربرابر ضربه محافظت کنید. دقت داشته باشید که اگر دهانه ساز آسیب ببیند، باید پوست آن تعویض شود، اما اگر چوب آسیب ببیند به مرور ساز شما غیر قابل استفاده خواهد بود.&nbsp;
<h2 class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; direction: rtl; unicode-bidi: embed;">آموزش دف در آموزشگاه موسیقی نوای شهر آشوب</h2>
نوای شهر آشوب سال&zwnj;هاست که در حوزه آموزش موسیقی فعالیت دارد. دف یکی از سازهایی است که توسط افراد باتجربه و خبره در این آموزشگاه تدریس شده و شما می&zwnj;&zwnj;توانید تجربه خوبی از یادگیری ساز را داشته باشید.

آموزش ساز دف

دف

<h3>ساختمان تنبور</h3>
تنبور دارای کاسه ی طنینی یک پارچه یا ترکه ای به شکل تقریبا نیمه گلابی است و روی دهانه ی کاسه ی آن صفحه ی پوبی قرار می گیرد. کاسه ی طنینی با رابطی به نام گلویی به دسته ای تفریبا طویل متصل است که دستان ها روی آن بسته می شوند. تنبور در اصل دو وتر دارد اما از چند دهه ی گذشته آن را معمولا با سه وتر می نوازند. به همین دلیل تنبورهای قدیمی دو وتر و دو گوشی ،و تنبورهای جدید سه وتر و سه گوشی دارند. سیم گیر، خرک، شیطانک از دیگر اجزای ساختمانی تنبور محسوب می شوند.&nbsp;
<h3>نوازندگی و اجرا تنبور</h3>
مهم ترین مورد استفاده ی تنبور، همراهی ذکرها و مقام های مذهبی در مجالس ذکر سلسله ی یارسان است. از تنبور در موقعیت های دیگری چون زیارت گاه ی یارسان، مجالس سوگواری، مجالس انس و گاه مجالس شادمانی نیز استفاده می شود. امروزه گروه هایی متشکل از چند تنبور تشکیل شده اند و از این ساز در ترکیب با بعضی سازهای ایرانی استفاده می کنند. به دلیل گستره ی صدایی تنبور، آن را در کلید سل می نویسند.تنبور را افقی روی زانوی پای چپ قرار می دهند، انگشت گذاری با دست چپ و مضراب نواری با دست راست اتفاق می افتد. تنبور را با چهار انگشت دست راست و بدون استفاده از مضراب مصنوعی می&zwnj;نوازند و تکنیک&zwnj;های دست چپ آن شبیه دیگر سازهای زهی دسته دار مانند تار و سه تار است و مضراب&zwnj;های اصلی آن عبارتند از انواع مضراب راست، چپ و شُر و مضراب ریز و دوتک است.از جمله نوازندگان سرشناس خراسانی می&zwnj;توان از نظرمحمد سلیمانی، قربان سلیمانی، محمد یگانه، غلامحسین سمندری، عبدالله سروراحمدی، غلامعلی پورعطایی، عثمان محمدپرست و رمضان سلمانی بردری نام برد.
<h3> تاریخچه تنبور</h3>
اوج شکوه و عظمت تنبور در قرن پنجم هجری یعنی حضور در سپاه معروف و متشکل از نهصده شاه&zwnj;خوشین بوده و از آن زمان تاکنون در جای&zwnj;جای ایران، تنبور را ساز شاه&zwnj;خوشینی نیز نامیده&zwnj;اند. از یافته&zwnj;های باستان&zwnj;شناسان می&zwnj;توان ادعا کرد که این ساز قدمتی ۶۰۰۰ ساله دارد و از اسناد مهم تاریخی مجسمه&zwnj;ای است در حوالی مقبره دانیال نبی واقع در شوش. شاید نتوان دقیقاً زمان اختراع این ساز را معین نمود، اما می&zwnj;توان گفت ساخت تنبور از قرن&zwnj;ها پیش از ظهور اسلام رواج داشته&zwnj;است.تنبور کهن&zwnj;ترین ساز زهی زخمه&zwnj;ای است، به این معنا که اولین سازی می&zwnj;باشد که دسته&zwnj;ای بلند به همراه کاسه و وتر داشته&zwnj;است. در کتب و رسالات زیادی در این مورد سخن گفته&zwnj;اند. کتاب دیکشنری گراو که در زمینه سازشناسی است، قدمت این ساز را پنج تا شش هزار سال دانسته و مجسمه&zwnj;های سنگی در موزه&zwnj;ها و آثار باستانی به جای مانده در شوش و تپه&zwnj;های بنی یونس در حوالی شهر موصل قدمت این ساز را ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد نشان می&zwnj;دهد. در کارنامه اردشیر بابکان یکی از متون پهلوی آمده که روزی اردشیر در ستورگاه نشسته بود و تنبور می&zwnj;زد و می&zwnj;سرود. در روایت&zwnj;های افسانه&zwnj;ای آمده که رستم در خوان چهارم تنبور می&zwnj;نواخته و مقام ته رز را به وی و مقام باریه را به باربد موسیقیدان دربار ساسانیان نسبت می&zwnj;دهند. فارابی که در موسیقی الکبیر به&zwnj;طور گسترده در مورد تنبور و انواع آن و فواصل و کوک&zwnj;های آن توضیحات مفصل داده&zwnj;اند. ابن سینا، عبدالقادر مراغه ای و صفی الدین ارموی نیز از این جمله&zwnj;اند. در آثار شاعران بزرگ فارسی&zwnj;زبان از جمله شیخ جنید بغدادی، فردوسی، مولوی، منوچهری دامغانی، نظامی گنجوی، موسوی، حافظ، وحید قزوینی، بیدل دهلوی و وفا کرمانشاهی به کرات از تنبور سخن به میان آمده&zwnj;است.

آموزش ساز تنبور

تنبور

فرشید حقیقی

کلاس تنبور

دوره تنبور آنلاین با استاد فرشید حقیقی

کلاس آنلاین تنبور

ساز سازي مهارتی است عملی و مبتنی بر تکرار و کسب تجربه متعدد و گوناگون که در هر جلسه از دوره به صلاح دید و قابلیت&zwnj;هاي هنرجوي دوره مبحث آموزش داده شده٬ تکرار و تمرین می شود تا مهارت به کلی فراگرفته شود. این دوره دارای سه سطح میباشد که هنرجو در سطح ۱فعالیت&zwnj;هایی همچون آشنایی اولیه با کارگاه ساز سازي - ابزارشناسی و آشنایی با روش&zwnj;هاي ساخت ساز - تار بندي - ساخت و نصب خرك - دستان بندي - ساخت شیطانک - ساخت و نصب گوشی - انتخاب چوب دسته - تراش اولیه دسته و در سطح ۲ تراز نمودن سطح روي دسته و شکل دهی آن&nbsp; - ساخت و نصب دسته به کاسه&nbsp; - انتخاب و بریدن چوب صفحه&nbsp; - شیره گیري یا پختن صفحه&nbsp; - تراش اولیه صفحه&nbsp; - تنظیم پیشانی براي نصب صفحه&nbsp; - وصل کردن صفحه&nbsp; - سوراخ کردن صفحه&nbsp; - تراش نهایی صفحه و در سطح ۳ ساخت کاسه ترکه اي&nbsp; - پرداخت و سمباده کاري کاسه&nbsp; - رنگ کردن - نصب سیم گیر&nbsp; - نصب زه&nbsp; - تنظیم نهایی را آموزش می&zwnj;بیند.اهداف &nbsp; &nbsp; آموزش مرحله به مرحله ي روند ساخت سازهاي تنبور و سه تارگروه سنی: نوازندگان سازهای ایرانی بالاخص تار و سه تار و تنبور پیش نیاز: نوازندگان سازهای ایرانی بالاخص تار و سه تار و تنبور

کارگاه ساخت ساز(سه تار و تنبور)

ساخت و ساز(تنبور و سه تار)

ساز سازي مهارتی است عملی و مبتنی بر تکرار و کسب تجربه متعدد و گوناگون که در &nbsp;هر جلسه از دوره به صلاح دید و قابلیتهاي هنرجوي دوره مبحث آموزش داده شده تکرار و تمرین میشود تا مهارت به کلی فراگرفته شود. این دوره دارای دو سطح مبتدی و پیشرفته است که در سطح مبتدی فعالیت هایی همچون ... ۱- تار بندي ۲- ساخت و نصب خرك&nbsp; ۳- دستان بندي&nbsp; ۴- ساخت شیطانک ۵- نصب سیم گیر ۶- نصب گوشی تعمیر و باز سازی&nbsp;&nbsp;در دوره پیشرفته فعالیت های ۱- شکستگی کاسه ۲- شکستگی دسته&nbsp; ۳- تاب برداشتن دسته ۴- جداشدن دسته از کاسه ۵- کنده شدن سیم گیر ۶- شکستگی گوشی ها ۷- خراب شدن خرك و شیطانک به هنرآموز آموزش داده می شود.اهداف نحوه تعمیر و مرمت سازهای سه تار و تنبور به صورت اصولی و معرفی ابزار آلات و روش های ساز سازیگروه سنی: نوازندگان سازهای ایرانی بالاخص تار و سه تار و تنبور پیش نیاز: نوازندگان سازهای ایرانی بالاخص تار و سه تار و تنبور

دف

دوره های فرشید حقیقی

دوره های مرتبط

خدمات

شهرآشوب